MCCB là gì? Đây là một thiết bị quan trọng trong hệ thống điện dân dụng, được người dùng đánh giá cao về độ an toàn và chính xác. Thiết bị này có những đặc điểm, nguyên lý hoạt động ra sao và được ứng dụng trong thực tế như thế nào? Hãy cùng nhà thông minh AiSmartHome khám phá trong bài viết này nhé.
MCCB là gì?
MCCB ( tên viết tắt tiếng Anh của Moulded Case Circuit Breakers). Đây là một loại cầu dao tự động dạng khối, được ứng dụng để ngắt các dòng điện 1 pha, 2 pha, 3 pha khi dòng điện xảy ra sự cố như quá tải, ngắn mạch hay sụt áp.
MCCB được sử dụng cho điện áp với tần số từ 50Hz đến 60Hz, dòng điện định mức có thể lớn tới 2500A. Nên thường được ứng dụng cho các hệ thống điện dân dụng, các công trình công nghiệp hay hệ thống điện hạ thế. Đảm bảo an toàn cho người dùng và hệ thống máy móc, thiết bị điện tử

Công dụng của MCCB
MCCB được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực với những công dụng nổi bật như:
- Khả năng bảo vệ chống quá tải dòng điện: Dòng điện trên giá trị định mức tồn tại lâu hơn bình thường.
- Tự động đóng ngắt khi phát hiện xảy ra sự cố ngắn mạch,, quá tải lỗi đường dây.
- Thực hiện nhiệm vụ bật/tắt mạch điện thay thế cho thao tác thủ công.
- Bảo vệ sự an toàn cho người dùng, hệ thống mạng điện, thiết bị điện khi xảy ra các sự cố. Và hạn chế được các tình trạng cháy nổ, hỏng hóc cho các thiết bị.

Cấu tạo của MCCB
MCCB được nhiều bộ phận cấu tạo thành, được chia thành các bộ phận chính, phụ kiện lắp đặt bên trong, phụ kiện lắp đặt bên ngoài. Cùng tìm hiểu chi tiết các bộ phận dưới đây nhé.
Bộ phận chính
Bộ phận chính của MCCB được cấu tạo nhiều thành phần kỹ thuật khác nhau, nên đảm bảo được chất lượng, đảm bảo an toàn cho người dùng. Các bộ phận gồm có:
- Upper Terminal: Đầu nối trên.
- Lower Terminal: Người dùng có thể hiểu đây là đầu nối dưới của thiết bị.
- Thermal protection bimetal: Thanh lưỡng kim bảo vệ nhiệt.
- Tripping lever: Cần gạt trong thiết bị.
- Electro – Magnetic protection: Được gọi là cuộn dây bảo vệ điện từ.
- Fixed contact: Tiếp điểm cố định của MCCB.
- Moving contact: Tiếp điểm động.
- Cover: Vỏ bảo vệ thiết bị.
- Arc chamber: Buồng dập hồ quang.
- Operating Mechanism: Công tắc đóng ngắt của MCCB.

Phụ kiện lắp bên trong
Phụ kiện lắp bên trong cũng bao gồm nhiều thiết bị, thực hiện chức năng tự động đóng ngắt khi phát hiện dòng điện quá tải và bảo vệ hệ thống điện. Các bộ phận gồm có:
- AL: Là bộ phận tiếp điểm cảnh báo của MCCB.
- AX: Tiếp điểm phụ của MCCB.
- UVT: Có chức năng bảo vệ thấp áp.
- SHT: Cuộn sắt trong sản phẩm.
Phụ kiện lắp bên ngoài
Những phụ kiện bên ngoài giúp cho người dùng dễ dàng thao tác khi sử dụng thiết bị. Các bộ phận chính gồm có:
Bộ chuyển thao tác xoay.
- Miếng che vị trí nối điện.
- Khóa cần thao tác tự động.
- Khóa cơ khí liên động.
- Bộ vận hành bằng motor.
Nguyên lý hoạt động của MCCB
Nguyên lý hoạt động của MCCB tương tự như một số loại thiết bị điện tử khác, quá trình hoạt động dựa trên cơ chế nhiệt để bảo vệ quá tải trước mọi thay đổi về nhiệt. Trong trạng thái bình thường, MCCB đóng các tiếp điểm, nhờ móc 2 khớp và móc 3 khớp cùng chạm với tiếp điện, khi đó dòng điện sẽ đi qua tiếp điểm. Khi phát hiện dòng điện vượt giá trị định mức đã điều chỉnh thì tiếp điểm hồ quang đóng trước sau đó là tiếp điểm phụ và cuối cùng là tiếp điểm chính.
Nếu cắt mạch điện thì ngược lại, tiếp điểm chính sẽ mở trước, tiếp đến là các tiếp điểm phụ và cuối cùng là tiếp tiếp hồ quang. Bên cạnh đó, MCCB còn có một công tắc thủ công thay thế cho công tắc tự động được sử dụng để ngắt bằng tay, giúp cho người dùng có thể chủ động ngắt kết nối điện để thực hiện các công việc bảo trì hay nâng cấp các thiết bị.

Ý nghĩa của các thông số trên MCCB
Các thiết bị điện luôn có những thông số kỹ thuật riêng, bạn nên nắm vững một số thông số trên thiết bị MCCB để có thể lựa chọn cho mình loại thiết bị phù hợp.
Điện áp cách điện định mức (Ui)
Điện áp cách điện định mức (Ui) là giá trị điện áp tối đa của thiết bị MCCB có thể chống lại, vô hiệu hóa trong điều kiện phòng thí nghiệm. Thường giá trị này của thiết bị nhỏ hơn giá trị thấp hơn dòng điện sử dụng để có thể bảo vệ an toàn cho các thiết bị. Khi sử dụng, mọi người nên để ý đến giá trị này để tránh các sự cố cháy nổ, hư hỏng.

Điện áp làm việc định mức (Ue)
Điện áp làm việc định mức (Ue) đây là một thông số quan trọng, thể hiện giá trị của điện áp hoạt động liên tục. Vì thế, giá trị điện áp của bộ cầu dao này phải tương đương với điện áp trên hệ thống. Người dùng có thể xem xét giá trị này trên các thiết bị để kiểm tra tình trạng quá tải hay không.

Điện áp xung điện định mức (Uimp)
Điện áp xung điện định mức là giá trị thể hiện giá trị điện áp xung cao nhất mà thiết bị có thể chịu đựng được khi xảy ra sự cố, hay các rủi ro. Một số loại thiết bị cầu dao khối có khả năng tự động đóng ngắt để làm gián đoạn, vô hiệu hóa các sự cố hay bị sét đánh. Nhờ vậy mà có thể bảo vệ được hệ thống điện và mang lại sự an toàn cho gia đình.

Dòng điện định mức (In)
Dòng điện định mức là giá trị thể hiện dòng điện tối đa mà thiết bị MCCB có thể hoạt động trong các trường hợp bất kỳ nào. Đây cũng là giá trị giới hạn cho phép dòng điện đi qua và xác định giá trị dòng ngắt. Thiết bị có thể tự động đóng ngắt, vô hiệu hóa đường truyền khi phát hiện có sự rò điện trong đường dây.

Công suất ngắt mạch tối đa (Icu)
Icu là giá trị thể hiện công suất ngắt mạch tối đa, thực hiện chức năng bảo vệ hệ thống điện khi có sự cố xảy ra. Nếu dòng điện xảy ra sự cố vượt mức giá trị này cho phép thì MCCB sẽ không thể tự động ngắt mạch và cơ chế bảo vệ sẽ hoạt động. Khi công suất đạt mức tối đa thì có thể vô hiệu hóa sự cố xảy ra với dòng điện.

Dòng ngắn mạch thực tế (Ics)
Dòng ngắn mạch thực thế thể hiện khả năng hoạt động khi dòng điện có sự cố trong ngưỡng xảy ra. Isc càng cao thì cầu dao khối càng được tin tưởng, khả năng xử lý và vô hiệu hóa của thiết bị được giá trị dòng sự cố khi đạt mức lớn nhất. Nên khi mua thiết bị, người dùng nên chú ý đến yếu tố này để lựa chọn thiết bị an toàn, chất lượng nhất.

Sự khác nhau giữa MCCB và MCB
Trong thực tế MCCB và MCB có nhiều điểm khác biệt nhau. Sau đây là bảng so sánh sự khác biệt của hai thiết bị này:

Tiêu chí so sánh | MCB | MCCB |
Khả năng bảo vệ | Bảo vệ hệ thống khỏi dòng quá tải. | Bảo vệ thiết bị khỏi nhiệt độ quá cao và sự cố dòng. |
Tên theo chức năng | Bộ ngắt mạch thu nhỏ. | Bộ ngắt mạch đúc. |
Ngắt mạch | Cố định. | Di chuyển. |
Số cực | 1,2,3 | 1,2,3,4 |
Khả năng cắt | 1800A | 10K – 20K |
Bật/tắt từ xa | Không thể. | Có thể. |
Dòng điện định mức | Không vượt quá 125A. | Có thể lên đến 3200A. |
Điện áp | Dưới 690V. | Dưới 1000 V. |
Ứng dụng | Ứng dụng cho hệ thống tải thấp. | Ứng dụng trong mạch có tải nặng. |
Công dụng | Sử dụng trong các công trình dân dụng. | Sử dụng trong thương mại và công nghiệp. |
Ứng dụng MCCB trong thực tế
MCCB là một loại thiết bị được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực, với những tính năng vượt trội nên được nhiều người dùng tin tưởng sử dụng. Một số lĩnh vực được kể đến như sau:
Ứng dụng hàn
Trong nhiều loại máy hàn, thiết bị MCCB được ứng dụng để tạo ra dòng điện cao, hạn chế khả năng vượt quá khi dòng điện đi qua các bộ ngắt mạch thu nhỏ. Ngoài ra, thiết bị này còn được sử dụng để bảo vệ an toàn cho người dùng, đặc biệt là những gia đình có trẻ nhỏ. Bảo vệ hệ thống điện không bị hư hỏng do tác động nhiệt độ, thiên tai bên ngoài gây ra.

Bảo vệ bộ điện cấp chính
MCCB có khả năng bảo vệ bộ điện cấp điện chính, nghĩa là các mạch điện cung cấp năng lượng cho các bảng phân phối thường lớn, dòng điện định mức cao có thể lên đến hàng trăm Ampe. Nhờ trang bị thiết bị này mà hệ thống điện được bảo vệ, nếu có nhiều mạch thì chỉ cần cài đặt tính năng tự động tắt.

Bảo vệ ngân hàng tụ điện
Một ứng dụng nổi bật của MCCB đó là có thể bảo vệ hàng tụ điện, các yếu tố này mà thay đổi thì ảnh hưởng đến việc hiệu chỉnh hệ số công suất. Nhờ thiết bị này mà có thể hạn chế được các dòng điện và ngăn chặn phí từ các công ty điện lực. Thiết bị giúp cho người dùng tiết kiệm chi phí cho việc bảo trì tráng hư hỏng hệ thống điện.

Bảo vệ máy phát điện
Thiết bị MCCB còn có khả năng bảo vệ máy phát điện, thiết bị này sẽ cung cấp sản lượng điện đến hàng trăm Ampe để có thể đáp ứng được nhu cầu sử dụng của người dùng khi bị mất điện. Việc sử dụng thiết bị thực sự là rất cần thiết, giúp bảo vệ người dùng an toàn trong quá trình sử dụng hệ thống điện.

Lưu ý khi lựa chọn MCCB cho hệ thống điện
Có nhiều cách để lựa chọn được thiết bị MCCB cho hệ thống điện, dưới đây là một số yếu tố cần cân nhắc khi mua thiết bị.
- Xác định dòng điện định mức phù hợp dựa trên tải: Điều này được tiến hành dựa trên việc xác định được dòng điện làm việc lớn nhất của các thiết bị điện nối vào MCCB. Và lựa chọn dòng điện định mức phải lớn hơn hoặc bằng tổng của các dòng điện, dự phòng khoảng 20-25%.
- Xác định điện áp định mức: Điện áp định mức của MCCB phải lớn hơn hoặc bằng điện áp của hệ thống, điện áp cách điện định mức phải phù hợp với độ cách điện của hệ thống.
- Lựa chọn số pha, số cực: Những loại 1 cực thì dùng cho hệ thống điện 1 pha, 2 cực dùng cho hệ thống điện 1 pha và bảo vệ dây pha lẫn dây trung tính, 3 cực sử dụng cho hệ thống điện 3 pha, 4 cực sử dụng cho hệ thống điện 3 pha và bảo vệ cả dây ba pha, dây trung tính.
- Khả năng cắt mạch: Icu/Ics phải đủ lớn để đảm bảo an toàn khi mạch xảy ra sự cố, giá trị Icu/Ics lớn hơn hoặc bằng dòng ngắn mạch của hệ thống.
- Các tiêu chuẩn: Tiêu chuẩn quốc tế IEC 60947-2, chứng nhận CE của châu Âu và một số chứng nhận khác như UL, CSA,…

Nhờ thiết bị MCCB mà hệ thống điện của bạn được bảo vệ, tránh xảy ra những sự cố và người dùng luôn được an toàn. Bên cạnh đó bạn có thể trang bị thêm các thiết bị khác cho hệ thống điện của mình, tối ưu hóa sự an toàn bằng những thiết bị sau: [Top 7] Thiết bị bảo vệ mạng điện phổ biến nhất hiện nay.
Trên đây là toàn bộ những thông tin mà có thể giúp bạn tự trả lời được câu hỏi MCCB là gì? Với những tính năng, ứng dụng của thiết bị cầu dao khối có thể thấy rằng thiết bị này đóng vai trò quan trọng trong hệ thống điện. Nếu bạn muốn sở hữu những thiết bị như MCCB cho mạng điện của mình thì liên hệ qua hotline 0396999918 cho công ty nhà thông minh AiSmartHome để được tư vấn nhé.